Forklift Nedir? Ne İşe Yarar?

Forklift, portif, istif makinası, çatallı istifleyici… Kelime olarak farklı telaffuzları olsa dahi anlam olarak birbiriyle eş değer. Forklift’in tanımına geçmeden önce kelime olarak kökenine bir uzanalım kısaca. Forklift, “fork”yani çatal ve “lift” yani kaldıraç sözcüklerinin birleşiminden oluşan İngilizce bir sözcüktür. Çoğu İngilizce kelimede olduğu gibi forklift kelimesinin Türkçe anlamı birden fazla manaya tekabül edebilir ki o anlamları çatal kaldıraç, çatallı kaldıraç, çatallı istifleyici şeklinde tanımlayabiliriz. Biz bu kavramı belki son 20’li, 30’lu senelerde biliyor olsak da aslında forklift’in tarihi 1800’lü yıllara dayanıyor. Forklift nedir kelimesinin tanımı ile başlayalım işe… Forklift, taşınamayacak kadar ağır olan yüklerin, bir yerden başka bir yere taşınmasını kolaylaştıran bir iş makinasıdır. Genel amacı yük taşımaktır. İnsanların fizyolojik olarak kaldıramayacağı kadar ağır olan yükler bu istif makinasına emanet diyebiliriz zira bahsettiğimiz ağırlık 40 tona kadar çıkabiliyor.

Birkaç satır yukarıda değindiğimiz 1800’lü yıllara kısa bir yolculuk yapalım şimdi. Forklift’ler ilk olarak zincir yardımı ile yük taşıma işlemi görüyordu. Teknolojinin nimetlerinden faydalanmayı bir kenara koyun, teknolojinin varlığına dair umut ışığı dahi olmayan yıllar yani… Bu kısıtlı imkanlara rağmen, insanoğlu “kendi çaresini kendi bulabilmek” adına çözüm arayışına girmiş ve zincir yardımı ile yük taşımanın yollarını arşınlamış. İlerleyen dönemlerde 20. yüzyılda işler biraz daha gelişti. Artık tahta platformların üzerine takılan vinci andıran makinalar ile yükler taşınmaya başlandı. Sonra teknoloji kavramı kendini belli etti ve elektrikli motorlar, aküler ile taçlandı forklift. 1917 yılında ilk sürücülü ve denge ağırlıklı forklift’lerin üretilmesi ile büyük bir adım atıldı ve asansörlü forklift’ler, tekerlekli forklift’ler derken günümüze kadar ulaştı bu adımlar. Şimdi… Günümüzde en önemli iş makinalarından biri olarak hayatımızda varlığını sürdürüyor. Forklift demişken, bahsetmeden olmaz; portif mi forklift mi?

Forklift Nedir?

Dilimize her yabancı kelimenin kolay adapte olduğunu söyleyemeyiz, itiraf edelim. Bu kelimelerden biri de portif. Anlam olarak forklift ile aynı sadece telaffuzu daha kolay olduğu için dilimize yerleşmiş, pek kimse de itiraz etmeyince dilden dile dolaşmış diyelim. TDK’da bir anlamı yok ancak bu piyasanın içinde olan kime söyleseniz yabancılık çekmeyecektir bu kelimeye. Sadece portif ile kalmıyor bu dile rahat gelme durumu; fortif, portkilit gibi isimlerle hitap edenler de mevcut. Gerçek Türkçe karşılığı olan çatallı istifleyiciyi kullanan yok, varsa da nadir. Yük taşıma makinası denince varsa yoksa portif, portkilit, fortif…

Forklift Ne İşe Yarar?

Forklift’ler özellikle depolama hizmetleri başta olmak üzere pek çok endüstriyel alanda kullanılan ve aranan bir iş makinasıdır. İnsan gücünün kaldıramayacağı kadar ağır yükleri birkaç hamlede kaldırır ve yüklerin zahmetsizce istenilen yere ulaşmasını sağlar. Elektrikli ve içten yanmalı motorlar ile çalışır. Bazı forklift operatörleri makinayı ayakta sürerken bazıları oturur, bu makinanın düzeneğine göre değişir. Burada asıl amaç, ağır yüklerin taşınması ve emniyetli bir şekilde istiflenmesidir.

Forklift Nasıl Kullanılır?

Forklift’leri daha çok sanayi alanlarında görüyoruz. Depolama, stoklama, istifleme asıl amaç. Ağır malzemeleri yüklemek, taşımak ve boşaltmak için iş hayatında önemli bir göreve sahip. Yukarıda değindiğimiz gibi 40 tonu dahi bulabilen ağırlıklardan bahsediyoruz. Bir kişinin onca ağırlığı taşımasının doğa kanununa aykırı olduğu, birden hatta ondan fazla elemanın yükleme işine konsantre olması gerektiği durumu bir makinanın tek başına kotarıyor olması hem iş gücü hem zaman kazancı olarak dönüyor. Dediğimiz gibi sanayi alanlarında sıkça rastlıyoruz forklift’lere. Yanı sıra şantiyelerin, limanların, depoların da vazgeçilmez iş makinalarından biri. Pratikliği, hızı, kullanım kolaylığı derken insanda ister istemez sadece yük taşıma değil pek çok alanda kullanma güdüsü oluşuyor. Ancak belirtmek gerekir ki forklift’lerin toprak alanda kullanılması ve trafiğe çıkması yasak. Forklift nasıl kullanılır sorusunun yanıtını birkaç madde ile özetleyelim.

• ·Forklift’lerin çalıştırılmadan önce bakımlarının tam olduğuna emin olunur; soğutma sistemindeki su seviyesi, motordaki yağ seviyesi, lift-tilt sistemi hidrolik deposundaki hidrolik seviyesi ve depodaki yakıt seviyesi kontrol edilir. El freninin çekili olması kontrol edilir ve vites kolu boş duruma alınır. Sonra operatör tarafından kontak anahtarı marş durumuna alınır ve ardından marşa basılır. Motor çalıştıktan bir süre sonra kontak anahtarı ve el freni bırakılır.
• ·Debriyaj pedalına basılır ve vites ileri veya geri alınır. Sol ayak debriyajdayken sağ ayak ile gaz pedalına basılır. Aracın çatalı yerden kaldırılır ve sol ayak yavaş bir şekilde debriyajdan kaldırılır. Artık araç hareket etmeye başlar, normal bir araba kullanma mantığı ile aynıdır.
• ·Vites kolunu R konumuna alırsanız araç geri hareket eder. Bu arada sadece ayak pedalı olan forklift araçları da vardır ki bunların kullanımı daha da pratiktir.
• ·Forklift makinasını durdurmak kademeli olarak gerçekleşir yani birdenbire aniden durmaz. Önce ayak, gaz pedalından çekilir ve vites kolu boşa alınır. Araç durana kadar fren pedalına yavaşça basılır. Araç tamamen durduktan sonra da el freni çekilir.

Forklift’ler her ne kadar kullanımı kolay ve pratik olsa da sürücü kontrolünde olan makinalardır. Forklift operatörleri tarafından gerçekleşir bu yüklemeler, boşaltmalar. Taşınan malzemelerin hassas olduğunu düşünürsek forklift kullanmak da ayrı bir özen gerektirir. 10 km’den fazla hız yapılamayan bu makinalar forklift operatörlerinin kontrolünde kullanılır. Peki forklift operatörü nedir, kime denir, ne yapar? Bunun için de sizi bir alt satıra davet ediyoruz.

Forklift Operatörü Nedir?

Bu kullanışlı, çok amaçlı ve bir anlamda iş yükünü hafifletmesi bakımından “hayat kurtaran” olarak tanımlayabileceğimiz forklift makinalarının komutası operatörlerin elinde. Forklift operatörü kendi başına, belirli bir süre içerisinde tüm yüklemeleri, boşaltmaları emniyetli bir şekilde yapar. Yanı sıra forklift makinasının bakımını ve kontrolünü yapması için de yeterli donanıma, bilgiye ve beceriye de sahiptir. Forklift makinalarının kullanımı kolay makinalar olduğundan bahsetmiştik ancak şunu eklemek gerekir ki tüm bu yüklemeler için birinci şart güvenliktir. İşte bu nedenle işinin ehli insanlar tarafından kumanda edilir. Forklift operatörünün görevleri arasında şunları sayabiliriz;

• ·Forklift makinasının bakım ve kontrollerini periyodik olarak yapmak
• ·Her yükleme öncesi ve sonrası makinanın dış aksamlarını kontrol etmek
• ·Mekanik aksamları düzenli olarak, uygun zamanlarda yağlamak
• ·Forklift makinasının temizliğini yapmak
• ·Makinanın asansör zincirlerinin gevşeyip gevşemediğini kontrol etmek ve gerekirse ideal gerginliğini sağlamak için bakımını yapmak.
• ·Yükleri taşımak, boşaltmak, istifleme yapmak, bir yerden yükü almak ve başka bir yere taşımak.